zaterdag 28 april 2012

Hoe ontstaat een spel?

In de speelgoedwinkel staan kinderen en volwassenen vaak vol verbazing voor reusachtige schappen vol spellen. Maar waar komen al die spellen eigenlijk vandaan? Neem eens een kijkje achter de schermen van de HABA-spellenredactie.

Een goed idee verandert in een speelbord

HABA publiceert ieder jaar ca. 60 kinder- en gezinsspellen in de bekende gele doos. De ideeën voor al deze spellen komen van de HABA-spelredacteuren, ouders, leraren, professionele auteurs of zelfs van kinderen. Het spel “De stormloop” is bijvoorbeeld door de toen zevenjarige Benjamin bedacht.
Per jaar ontvangt de spellenredactie zo’n 500 spelideeën die ze herhaaldelijk test. In het begin sorteren de redacteuren de spellen uit die te moeilijk zijn of al in een vergelijkbare vorm bestaan. Uiteindelijk blijven alleen de beste over. Dat betekent voor de redacteuren: spelen tot de rook van de dobbelsteen slaat en verbeteren, uitzoeken en uitproberen. Tijdens het spelen wordt overal een vraagteken bij gezet: is het spel met zijn tweeën net zo leuk als met zijn vieren? Hoeveel ogen heeft de dobbelsteen nodig? Hoeveel kaarten zijn er nodig om de logica van het spel op te laten gaan? Enzovoort.

Op het leereffect komt het aan

Kinderen spelen niet om te leren. Maar ze leren tijdens het spelen. Daarom kiezen de spelredacteuren de spellen enerzijds uit op hun plezierfactor, anderzijds speelt ook het leereffect een grote rol. Op iedere doos staat een stimuleringsvignet, waaraan kan worden herkend welk spel welke vaardigheden bevordert. De HABA-spelletjesklassieker Boomgaard stimuleert als coöperatief spel bijvoorbeeld de teamgeest. Bij het wankele stapelspel “Dier op dier” wordt het denken in drie dimensies geoefend en de oog-handcoördinatie getraind.


Ideeën zijn goed, testen is beter

De spellen worden door de scherpste critici getest: de kinderen. HABA geeft de spellen hiervoor aan verschillende kleuterscholen in de omgeving. De onderwijzeressen vullen bovendien een testverslag in. Zo wordt inzicht gekregen in welke spellen de kinderen het leukst vinden en vanaf welke leeftijd ze het spel goed kunnen spelen. Deze informatie is later heel belangrijk voor de aanbevolen leeftijd op de verpakking. De spelredacteuren analyseren deze uitkomsten en beslissen welke spellen uiteindelijk worden gepubliceerd. En daarbij gaat het er steeds om het spel nog een beetje spannender en leuker te maken.


Nomen est omen

Bij ieder uitgekozen spel wordt een passend thema gezocht, bijvoorbeeld “piraten”, “racewagens” of “tovenaars”. Natuurlijk krijgt ieder spel een naam. Daarbij moeten de spelredacteuren erop letten dat er nog geen spel met dezelfde titel bestaat. Bovendien wordt bepaald hoe het spel eruit gaat zien, of het een speelbord krijgt of zelfs een 3D-opbouw. Opdat de kinderen zich nergens aan verwonden, wordt met alle veiligheidsaspecten rekening gehouden. Daarom werkt de spellenredactie nauw samen met de afdelingen techniek en kwaliteitsbewaking.

Ook het uiterlijk telt

Al naar gelang het spelthema wordt een illustrator uitgekozen die de voorzijde van de doos en al het spelmateriaal met fantasie en liefde vorm geeft. De illustrators geven naast spellen ook vaak vorm aan prenten- en kinderboeken en sommigen maken zelfs tekenfilms of graffiti. Nu zijn de HABA-ontwerpers aan de beurt: terwijl de spelredacteuren de spelregels schrijven en bijwerken, ontwerpen de vormgevers de spelfiguren. Hiervoor maken ze schetsen met de hand, die vervolgens in de computer worden ingevoerd. Uiteindelijk worden de figuren volgens deze technische tekeningen geproduceerd.

Een stuk hout verandert in een lachende spelfiguur

Alle houten onderdelen worden rechtstreeks bij HABA in Bad Rodach gefabriceerd. Hierbij wordt uitsluitend hout uit inheemse bossen gebruikt. De spelfiguren worden meestal gefreesd, d.w.z. dat een lang stuk hout in grote machines in een bepaalde vorm wordt gesneden. Daarna worden de figuren als dikke “salamiplakken” afgezaagd. De figuren worden in grote verftrommels gekleurd. Afhankelijk van het ontwerp wordt de figuur nog bestempeld of digitaal bedrukt en krijgt bv. een vrolijk gezichtje.
Als de eerste proefversies klaar zijn, worden ze net als alle andere HABA-producten voor de catalogus in onze eigen fotostudio gefotografeerd. Vaak doen hierbij de kinderen uit de omliggende kleuterscholen als echte modellen dienst. De grafische vormgevers maken met deze foto’s en illustraties de mooie, gele HABA-verpakkingen en de catalogi waarin deze worden gepresenteerd.

Kwaliteit voor alles

Voordat dobbelstenen, stukken en andere onderdelen in een compleet spel veranderen, gaat 
alles eerst naar de kwaliteitsbewaking. Daar wordt getest of alles aan alle kwaliteits- en veiligheidseisen voldoet. Pas dan worden op de sorteer- en verpakkingsafdeling alle afzonderlijke onderdelen gezamenlijk in de spelletjesdozen gepakt.
De ingepakte spellen gaan van onze bedrijfsvestiging in het Hoogfrankische Bad Rodach op reis over de hele wereld. Zo spelen kinderen in Japan en Duitsland misschien tegelijk hetzelfde HABA-spel.
Veel plezier tijdens het spelen!